قرص ضد استرس و معرفی انواع دارو های ضد اضطراب و کاربرد آن ها
اگرچه دارو نمی‌تواند اضطراب و افسردگی را به‌طور کامل درمان کند، اما می‌تواند به کنترل علائم آن‌ها کمک و سطح اضطراب و افسردگی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. اگرچه انواع مختلفی از داروهای ضد افسردگی و قرص‌های اضطراب برای درمان وجود دارد، اما تجویز قرص ضد استرس برای هر فرد مستلزم بررسی دقیق و بررسی دقیق وضعیت جسمی و روانی فرد است.
طبیعتا هر فردی بر‌اساس شرایط زندگی خود درجات مختلفی از استرس و اضطراب را تجربه می‌کند و بدون دلیل خاصی می‌تواند استرس را در اعمال خود مشاهده کند. با‌این‌حال، در برخی موارد، علائم اضطراب به حدی شدید می‌شود که بر فعالیت‌های روزانه فرد تاثیر منفی می‌گذارد و کیفیت زندگی و روابط اجتماعی او را به خطر می‌اندازد. از‌این‌رو این مقاله با هدف معرفی قرص ضد استرس و اضطراب تهیه شده است.
اضطراب چیست و چگونه درمان می‌شود؟
اضطراب نوعی هیجان قوی است که با موقعیت‌های ناخوشایند و آشفتگی‌های درونی بروز می‌کند. افراد مبتلا به اضطراب، اغلب از رویداد‌هایی در آینده می‌ترسند که به‌عنوان تهدید تلقی می‌شوند.
احساس کم اضطراب در مواقع استرس‌زا طبیعی است، اما اگر این حالت عاطفی مداوم و نا‌سازگار شود، شاید نشانه‌های یک اختلال روانی باشد. اگر شما هم گهگاه با حالت‌های هیجانی شدید در زمان‌های مختلف مواجه می‌شوید، در این مقاله از مجله دل آرام با ما همراه باشید تا ببینید اضطراب چیست و چگونه درمان می‌شود؟ انواع علائم و انواع روش های تشخیص چیست؟
قرص های ضد استرس
داروهای ضد اضطراب یک مجموعه گسترده از مواد شیمیایی هستند که تاثیراتی برروی بدن و ذهن دارند تا به کاهش علائم استرس مانند حملات پانیک و اضطراب شدید کمک کنند. این دارو‌ها توسط روانپزشک‌ها تجویز می‌شوند و شامل یک طیف گسترده از داروهای بدون نسخه نیز هستند. برای مصرف صحیح از این دارو‌ها باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- تداخلات دارویی با سایر دارو‌ها
- شدت و گستردگی علائم استرس در شخص
- وضعیت فیزیولوژیک و روحی فرد
- نوع اختلالی که فرد با آن مواجه است
انواع قرص ضد استرس
زمانی که فردی در معرض خطر قرار می‌گیرد، بدن او هورمونی به‌نام کورتیزول ترشح می‌کند که برای زنده‌ماندن بدن از خطر ضروری است. این هورمون‌ها می‌توانند در شرایط سخت به فرد کمک کنند، اما استرس مداوم می‌تواند ذهن و بدن را تحت‌فشار قرار دهد. استرس می‌تواند بر زندگی روزمره تاثیر بگذارد، اما بسیاری از دارو‌ها می‌توانند به مدیریت علائم کمک کنند.
بنزودیازپین (Benzodiazepine)
بنزودیازپین‌ها دسته‌ای از قرص‌های ضد اضطراب هستند که به آرامش ذهن و کاهش تنش عضلانی کمک می‌کنند. این دارو با کاهش تحریک‌پذیری نورون‌ها باعث آرامش و آرامش مغز می‌شوند. بنزودیازپین‌ها برای درمان اختلالات اضطرابی مانند حملات پانیک، اختلال اضطراب فراگیر و اختلال اضطراب اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از داروهای بنزودیازپین به شرح زیر است:
- آلپرازولام (زاناکس)
- کلردیازپوکساید
- کلونازپام
- دیازپام
- لورازپام
بنزودیازپین‌ها برای درمان کوتاه‌مدت اضطراب توصیه می‌شوند، زیرا مصرف طولانی‌مدت آن‌ها می‌تواند باعث مشکلات خواب، حافظه و تعادل شود. این دارو‌ها باید زیر نظر پزشک مصرف شوند و فقط برای مدت معینی مورد مصرف قرار بگیرند. در‌صورت بروز حملات پانیک، پزشک ممکن است تا یک سال بنزودیازپین‌ها را تجویز کند.
عوارض جانبی قرص ضد استرس بنزودیازپین‌ها
تاثیرات جانبی داروهای بنزودیازپین به‌طور کلی کم هستند و ممکن است در مصرف مقادیر پایین این دارو‌ها، مشاهده نشوند. اما برای مثال، اگر پزشک شما آلپرازولام را تجویز کرده باشد، حتما باید از اثرات جانبی آن آگاه باشید. اثرات جانبی قرص آلپرازولام و سایر داروهای این گروه شامل موارد زیر می‌شود:
- گیجی و ازدست‌دادن تمرکز
- اختلالات بینایی
- سردرد
- احساس ناامیدی
اگر بیش از 2 هفته متوالی از بنزودیازپین‌ها استفاده می‌کنید، به‌طور ناگهانی آن را قطع نکنید، زیرا می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند. برای قطع تدریجی این دارو‌ها و جلوگیری از عوارض جانبی ناخواسته مانند تشنج با پزشک مشورت کنید.
بوسپیرون (Buspirone)
یکی از داروهای ضد استرس که مصرف می‌شود، بوسپیرون نام دارد. این دارو می‌تواند برای کنترل اضطراب به‌صورت موقت یا دائمی مورد استفاده قرار بگیرد. با تاثیر بر مواد شیمیایی مغز، بوسپیرون باعث تغییرات در روحیه فرد می‌شود. توصیه می‌کنیم که این دارو را برای چند هفته مصرف کنید تا اثرات آن به‌طور کامل مشاهده شود.
عوارض جانبی بوسپیرون
از عوارض این دارو می‌توان به سرگیجه، سردرد و حالت تهوع اشاره کرد. برخی افراد هنگام مصرف بوسپیرون دچار مشکل خواب می‌شوند یا خواب‌های عجیبی را تجربه می‌کنند.
داروهای SSRI
یکی از داروهای ضد افسردگیSSRI است. با مهار باز جذب سروتونین در انتقال‌دهنده عصبی، SSRI به‌دنبال احساس شادی و کاهش استرس می‌گردد. سروتونین یک انتقال‌دهنده عصبی است که بر خلق‌وخو، میل جنسی، اشتها، خواب و حافظه تاثیر می‌گذارد. این دارو در ابتدا با دوز‌های پایین تجویز می‌شود، اما دوز آن به تدریج افزایش پیدا خواهد کرد. SSRIمورد استفاده برای درمان اضطراب شامل موارد زیر می‌شود:
- اس سیتالوپرام
- فلوکستین
- پاروکستین
- سرترالین
عوارض جانبی داروهای SSRI
تعدادی عوارض جانبی برای SSRIگزارش شده، اما بیشتر افراد نسبت به آن‌ها مقاوم هستند. شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- حالت تهوع
- دهان خشک
- ضعف عضلانی
- اسهال
- سرگیجه
- مشکلات خواب
- ضعف جنسی
قرص ضد استرس دارای تری سیکلیک
این دارو‌ها همراه با SSRI، اکثر اختلالات اضطرابی را به‌جز اختلال وسواس فکری-جبری درمان می‌کنند. به نظر می‌رسد که آن‌ها مشابه مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین عمل می‌کنند. استفاده از آن‌ها نیز باید با دوز کم شروع شود.
اثربخشی داروهای 3 حلقه‌ای در درمان اضطراب تا حد زیادی شبیه به داروهای SSRI است. این دارو‌ها مانند داروهای SSRI در ابتدا با دوز‌های پایین تجویز می‌شوند و سپس دوز افزایش می‌یابد. بعضی از داروهای تری‌سیکلیک که برای کاهش اضطراب قابل استفاده هستند، در لیست پایین به‌عنوان نمونه معرفی شده‌اند:
- کلومی‌پرامین
- ایمی‌پرامین
عوارض جانبی قرص ضد استرس دارای تری سیکلیک
به‌طور معمول، مشکلات جانبی دارو‌ها می‌تواند با تنظیم مجدد دوز یا استفاده از داروهای دیگر تری‌سیکلیک برطرف شود. بهتر است این موارد را با پزشک مطرح کنید تا راه‌کار مناسبی برای شما پیدا شود. این مشکلات شامل موارد زیر هستند:
- حالت سرگیجه
- اختلالات خواب
- سردرگمی و گیجی
- اختالات ادراری
- احساس تهوع و استفراغ
- یبوست
- مشکلات دید
- افزایش وزن
داروی بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAOI)
این دارو‌ها عموما برای کاهش حملات پانیک یا اضطراب اجتماعی استفاده می‌شوند. داروهای MAOI با افزایش مواد شیمیایی شادی‌آور برروی خلق‌وخو تاثیر می‌گذارند. داروهای MAOI برای درمان افسردگی تایید شده‌اند، اما در‌صورت نیاز به تجویز آن‌ها برای درمان اضطراب، نیاز به‌دستور پزشک متخصص است. دارو‌ها شامل موارد زیر هستند:
- ایزوکاربوکسازید
- فنلزین
- سلژیلین
- ترانیل سیپرومین
عوارض جانبی داروی بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAOI)
همان‌طور که اطلاع دارید، داروهای MAOI به‌دلیل قدمت و تاثیرات بیشتر، عوارض جانبی بیشتری نسبت به داروهای دیگر درمان‌کننده اضطراب دارند. می‌توان از عوارض این دارو‌ها خشکی دهان، تهوع، اسهال، یبوست، اختلالات خواب، بی‌خوابی و سرگیجه را نام برد.
همچنین باید به این نکته توجه داشت که برخی از دارو‌ها با داروهای MAOI تداخل دارند، از‌جمله SSRI، قرص‌های ضدبارداری، داروهای ضد درد مانند استامینوفن و ایبوپروفن، داروهای ضد سرماخوردگی و آلرژی و مکمل‌های گیاهی.
این تداخلات ممکن است منجر به افزایش فشارخون شوند، بنابراین، از مصرف خودسرانه داروهای ضد استرس خودداری کنید و همچنین به پزشک خود اطلاع دهید تا از هر‌گونه تداخل دارویی جلوگیری شود.
داروی بتا بلاکر
بتا بلاکر‌ها در علاج بیماری‌های قلبی استفاده می‌شوند، اما طبق نظر پزشک می‌توانند برای کاهش علائم اضطراب، به‌خصوص اضطراب اجتماعی نیز مفید باشند. به‌عنوان مثال، پزشک ممکن است داروی پروپرانولول (ایندرال) را برای کاهش نشانه‌های استرس در مواقع خاص مانند سخنرانی در یک جمع یا شرکت در یک مراسم، تجویز کند.
عوارض جانبی بتا بلاکر
استفاده از بتا بلاکر‌ها معمولا با عوارض گسترده و فراگیر همراه نیست، به این معنی که این عوارض تنها در برخی از افراد مشاهده می‌شود. بین عوارض شایع این دارو می‌توان به خستگی، سرگیجه، اختلال در خواب و دست و پا‌های سرد اشاره کرد. عوارض کمتر شایع این دارو شامل مشکلات در خوابیدن، تهوع و تنگی نفس می‌شود.
جمع‌بندی
اگرچه استرس و اضطراب اختلالات روانی ناراحت‌کننده‌ای هستند، اما اگر به‌صورت مداوم نادیده گرفته شوند، ممکن است تاثیرات منفی جسمی و روحی داشته باشند. بنابراین، برخی پزشکان توصیه می‌کنند که افراد برای کنترل این مشکلات از قرص ضد استرس استفاده کنند.
توصیه می‌شود هرگز بدون تجویز پزشک از این دارو‌ها استفاده نکنید، زیرا ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند. برای پاسخ به سوالات خود در مورد این دارو‌ها، می‌توانید از پزشکان متخصص بیمارستان دل آرام مشورت بگیرید.